En basit şekliyle bir gereklilikten dolayı ham maddelerin sınıflandırılması ve sahip oldukları özelliklerin yazılı olarak deklare edilmesi için Test Sertifikaları ve bunların hangi bilgileri içermesi gerektiğini belirten standartlar doğmuştur.
Ürün olarak karşımıza çıkan tüm malzemeler, öncelikle ham madde olarak üretilmesinin ardından çeşitli işlemlerden geçirilerek, nihayetinde mamul (son ürün) dediğimiz tüketim malzemelerini oluştururlar. Bu standart, siparişte tespit edilen şartlara uygun olarak, üretim metodu ne olursa olsun, plakalar, saclar, çubuklar, dövmeler, dökümler gibi metal malzemeden imal edilmiş bütün mamullerin tesliminde, müşteriye verilen farklı tiplerdeki muayene dokümanlarını kapsamaktadır.
Günümüzde satın alınan tüm mühendislik malzemeleri için bu test sertifikaları talep edilmekte ve satıcının müşteri bulabilmesi ve ürünlerinin uygunluğunu kanıtlayabilmesi için zorunlu hale getirilmektedir.
İstenilen son ürünlerin güvenilir şekilde elde edilmesi için gerekli mühendislik hesaplarının ardından belirlenen özelliklerdeki doğru ham maddelerin kullanımı kaçınılmazdır.
“TS EN 10204 Standardı”, “Metalik Malzemeler için Muayene Dökümanı Tipleri” ni belirtmekte ve temelde içermesi gereken bilgileri kategorize etmektedir. Endüstriyel alanda sıkça duyduğumuz “2.2 Sertifika” , “3.1 Sertifika” terimleri bu standarttan gelmektedir. 9 sayfalık bu standart 2007 sürümüyle şuan TSE ‘nin sitesinde satılmaya devam etmektedir.
o Siparişe Uygunluk Beyanı 2.1 , Tip 2.1
İmalatçının deney sonuçlarını vermeksizin, tedarik edilecek mamullerin siparişte belirtilen şartlara uygun olduğunu beyan ettiği dokümanlardır. Bu belge yalnızca talep edilen malzemenin siparişte belirtilen şartlara ve ürün standardına uygun olduğunu gösterir. Ürünlere ait herhangi bir test sonucu barındırmaz.
o Deney Raporu 2.1 , Tip 2.2
İmalatçının normal muayene şartlarına dayanan deney sonuçlarını da içeren, tedarik edilecek mamullerin siparişte belirtilen şartlara uygun olduğunu beyan ettiği dokümanlardır. Satın alınan ürüne ait olmayan, herhangi bir zamanda üretilmiş ve test edilmiş ürün sonuçlarını içeren üretici tarafından sağlanmış belgelerdir.
§ Muayene Sertifikası 3.1, Tip 3.1
İmalatçı tarafından imzalanan deney sonuçlarını içeren, tedarik edilecek mamullerin siparişte belirtilen şartlara uygun olduğunu beyan ettiği dokümandır. Dokümanın imalatın yapıldığı birimden bağımsız olarak çalışan (örneğin kalite birimi) imalatçının yetkili muayene temsilcisi tarafından onaylanır (örneğin kalite müdürü/şefi/mühendisi).
Ø 3.1 sertifikaları müşteriye sevkiyatı gerçekleştirilecek batch/lot özelindeki ürünlerin mekanik ve kimyasal değerlerini içerdiğinden özellikle kritik uygulamalarda kullanılmaktadır.
Ø 3.1 sertifika talebi müşteri tarafından siparişle birlikte satış temsilcisine iletiliyor ve satış temsilcisi de bu talebi üretim planlamaya iletiyor.
Ø Üretilen nihai üründen 3.1 testleri için yeterli miktarda ürün numunesi alınıyor.
3.1 sertifikası hazırlanacak ürünlerin mekanik testleri için ilgili ürün standartlarına uygun kaynak uygulaması yapılıyor. Bu işlem yaklaşık 8 saat sürüyor. Ardından elde edilen kaynak metalinden çekme testi numunesi ve çentik darbe test numunesi çıkarılıyor. Bu numuneler ürünün standart sınıflandırmasında taahhüt edilen veya varsa müşterinin talep ettiği sıcaklıklarda test ediliyor. Kimyasal analiz için de yine standartlara uygun olarak belirlenen iş parçası üzerine saf kaynak metali dolumu yapılıyor ve kimyasal analizi gerçekleştirilmektedir.
3.1 sertifikalar direk olarak satın alınan ürüne ait olan test sonuçlarını içerirler. Örneğin bir metal sac üreticisi için bu süreci kurgulayalım. Malzemeler ergiyik halde iken bu dökümden elde edilecek ürünlere bir üretim numarası verilir. Bu numaraya “döküm numarası” ya da yaygın kullanımıyla “Heat Number” denir. Ergiyik halde iken alınan numunelere ilgili standartlara göre uygulanan testlerin sonuçları aynı döküm numarası ile test sertifikasında verilir. Ayrıca bu döküm numarası mamul haline getirilen sacların üzerine de yazılır. Böylece satılan ürüne özel bir 3.1 Test sertifikası oluşturulur. Tabi bu test ve sertifikalandırma işlemlerinin hepsi üretim biriminden bağımsız bir kalite birimi tarafından oluşturmalıdır. (Fabrikalarda kalite birimlerinin direk olarak genel müdürlüğe bağlanmasının nedenlerinden birisi de budur).
§ Muayene Sertifikası 3.2, Tip 3.2
İmalatçının imalat biriminden bağımsız muayene yetkilisi ile müşterinin muayene yetkilisi ya da resmi mevzuata göre atanan muayene yetkilisi tarafından beraberce hazırlanan ve içerisinde deney sonuçlarının da yer aldığı her iki tarafında tedarik edilecek mamullerin siparişte belirtilen şartlara uygun olduğunu beyan ettiği dokümanlardır.
3.1 sertifikadan farklı olarak bu sertifikada bulunan tüm testlere direk olarak müşteri ya da müşterinin görevlendirdiği bir muayene yetkilisi katılır. Numuneler bitmiş ürünlerden muayene yetkilisi ile birlikte alınır, markalanır ve tüm testler muayene yetkilisi nezaretinde gerçekleştirilir. Sonuçlar ilgili standarda uygun olarak değerlendirilir ve bu muayene yetkilisinin de onayı alınarak sertifikalandırılır.
3.1 ve 3.2 sertifikaların ikisinin de sorumlu kişi/kişiler tarafından (isim ve unvan ile birlikte) onaylanması gerekmektedir.
Test Sertifikalarında Bulunması Gereken Test Sonuçları
Uygulanacak testler sertifikalandırılacak ürünlere göre (örneğin; sac, boru, profil, mil vs.) ve ilgili standartlara göre değişmektedir. Genel olarak kimyasal analiz sonuçları ve temel mekanik test sonuçlarının (çekme mukavemeti ve akma mukavemeti vb.) bulunması gerekliliğinden bahsedilebilir.
paylaş
twittle
paylaş
paylaş