RCS, son üründe geri dönüştürülmüş malzemelerin içeriğini doğrulamak ve takip etmek için oluşturulmuş bir standarttır. Türkçe’ye genellikle “Geri Dönüşüm İddia Standardı” olarak çevrilen bu standart, nihai ürün içerisindeki geri dönüştürülmüş malzemelerin varlığını ve oranını doğrulamaktadır. Gözetim zinciri standardı olarak kullanılan RCS’nin sertifikasyonu bağımsız üçüncü taraf kuruluşlarca yapılmaktadır. RCS sertifikası, tekstil sektöründe eğirme, örme, baskı, imalat, dokuma, boyama, dağıtım ve markalama alanlarında faaliyet gösteren şirketler için düzenlenebilmektedir. RCS sertifikası, ürünlerdeki geri dönüşümlü malzeme içeriği beyanlarının şeffaf, tutarlı ve kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesini sağlamaktadır. Bu tür bir değerlendirmenin bağımsız olarak doğrulanmasının en hızlı ve güvenilir yollarından biridir.
RCS, günümüzde Textile Exchange tarafından yürütülmektedir. Geri dönüştürülmüş girdi ve gözetim zincirinin üçüncü taraf sertifikasyonu için gereksinimleri belirleyen uluslararası ve gönüllülük esasına dayalı bir standarttır. Standardın en önemli amacı, ürünlerde geri dönüştürülmüş malzemelerin kullanımını artırmaktır. RCS, çeşitli sosyal ve çevresel işleme gereksinimleri ve kimyasal kısıtlamalar için ilave kriterler de içermektedir. Bu bağlamda, kurumsal sürdürülebilirlik hedefleri olan işletmeler için çok önemli bir çerçevedir.
RCS Sertifikasının Avantajları
Geri dönüştürülmüş malzemelerin yeni ürün üretiminde birer girdi olarak kullanılması, özellikle son yıllarda giderek artmaktadır. Günümüzde farklı sektörlerden birçok firma atıkları hammadde olarak değerlendirmektedir. Döngüsel ekonomi için bir temel oluşturan bu yaklaşım, yakın geçmişe kadar ekonomik, çevresel ve sosyal açıdan büyük zoruluklar içermekteydi. Fakat bugün baktığımızda geri dönüştürülmüş malzemelerin her alanda büyük birer ihtiyaç olduğunu görmekteyiz. Ayrıca, çevresel uyum ve sürdürülebilirlik için bir bakıma zorunluluk haline geldiğini de söyleyebiliriz. Gelişen teknoloji ve artan farkındalık ile çevresel, sosyal ve finansal zorluklar büyük oranda giderilmiştir. Bu sayede RCS sertifikası ve geri dönüştürülmüş malzemelerle ilgili diğer standardizasyon ve sertifikasyon çerçevelerinin daha hızlı ve kolay bir şekilde uygulanabildiğini söylemek mümkündür.
RCS belgesinin bir ürünün paydaşlarına sunduğu avantajları şöyle sıralayabiliriz:
Ø Farklı uygulamalar için geri gönüştürülmüş malzeme tanımının ortak bir tanımının yapılması
Ø Hem bireysel hem de kurumsal bazda son tüketicilerin bilinçli karar vermelerini kolaylaştırmak
Ø Ürünlerin içerisindeki geri dönüştürülmüş malzeme miktarının bağımsız bir şekilde doğrulanmasını sağlamak
RCS Belgesinin Özellikleri
Belgelendirmenin öne çıkan özellikleri şu şekildedir:
Ø Geri dönüştürülmüş malzemelerin doğrulanması: Malzemelerin, geri dönüştürülmüş ISO tanımını karşıladığı doğrulanır. Hem tüketici öncesi hem de tüketici sonrası malzeme kabulü yapılır.
Ø Sorumlu üretim: RCS onaylı tesislerin birtakım sosyal ve çevresel gereksinimleri karşılaması gerekir.
Ø Gözetim zinciri: Sertifikasyon, geri dönüştürülmüş malzemenin kimliğinin geri dönüştürücüden nihai ürüne kadar korunmasını sağlar.
Ø Güvenilir sertifika: Sertifikasyon sürecinde profesyonel, üçüncü taraf bir belgelendirme kuruluşu, tedarik zincirindeki her aşamayı denetler.
Ø Etiketleme: RCS gereksinimlerini karşılayan ürünlere RCS logosu / etiketi iliştirilir. Bu sayede tüketicilere doğru bilgi kolay ve hızlı bir şekilde sağlanır.
Ø Paydaş katılımı: RCS programı, dünyanın her yerinden geri dönüşümcülerin, tedarikçilerin, markaların ve perakendecilerin sağladığı girdilerle yönetilir.
Sertifikasyon adımlarını şöyle özetleyebiliriz:
Ø Akredite belgelendirme kuruluşlarına başvuru yapılması
Ø Görüşmelere istinaden belgelendirme anlaşması yapılması
Ø RCS’nin gerektirdiği dokümanların hazırlanması
Ø Ürün incelemelerinin ve tesis denetlemelerinin gerçekleştirilmesi
Ø Tespit edilen uygunsuzluklar için düzeltici & önleyici eylem planlarının uygulanması
Ø Tüm adımların tamamlanmasının ardından RCS sertifasının düzenlenmesi
Ø Önceden bilgilendirme yapılarak veya doğrudan gerçekleştirilen gözetim denetimlerinin sürdürülmesi
Belgelendirme için geri dönüşüm aşamasından son satıcıya kadar üretimin her aşamasının sertifikalandırılması gerekmektedir. İki farklı RCS Belgesi mevcuttur:
Ø RCS 100, ürünün aynı türde sertifikasız herhangi bir malzeme olmadan %95-100 oranında geri dönüştürülmüş malzeme içerdiğini garanti eder.
Ø RCS Blended, kalan içerik üzerinde başka hiçbir kısıtlama olmaksızın ürünün %5-95 oranında geri dönüştürülmüş içerik malzeme içerdiğini beyan eder.
RCS sertifikasyonu, giysiler ve nihai tekstil ürünleri, ev tekstili, kumaş ve iplikler, lifler, metaller, plastik ve kağıt ürünleri için yapılabilmektedir.