Müşterilerin ve tüketicilerin, ürün ve hizmet almakta oldukları kuruluşlardan beklentileri günden güne değişmektedir. Artık sadece kaliteli ürün ya da hizmet sunmak yetmemekte, buna ek olarak; kuruluşlardan sosyal sorumluluklarını da yerine getirmeleri beklenmektedir. Bu beklentiler, klasik “kalite” tanımlarının da yetersiz kalmasına sebep olmuş, tanımlarda iş sağlığı ve güvenliği ile alakalı ifadeler geçmeye başlamış ve tanım, sosyal sorumlulukların eklenmesi ile birlikte genişletilmiştir. Artık kalite denilince, kuruluşların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata ne derece uygun davrandığı, ilgili taraflar için güvenli ve sağlıklı çalışma ortamını oluşturup oluşturmadığı ve bu ortamı sürekli iyileştirip iyileştirmediği de sorgulanmaktadır.
İş yerlerinde çalışanlar için tüm yönleriyle sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının oluşturulamaması, çalışma hayatının günümüzdeki en önemli sorunlarından biridir. Birçok ülkede, özellikle ülkemiz gibi sanayileşme yolunda ilerleyen ve gelişmekte olan ülkelerde, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bir takım sorunlar ortaya çıkmakta, bu sorunlar çalışanların sağlığına ek olarak iş verimini de etkilemektedir. Hem üretim hem de hizmet sektörlerinde, iş yerlerini çalışanlar için sağlıklı ve güvenli hale getirmek, yasalarca zorunlu kılınmıştır. İşte, Occupational Health and Safety Assesment Series ifadesinin baş harflerinin bir araya getirilmesi ile oluşturulan ve Britanya Standartları Enstitüsü (BSI) tarafından 1999 yılında yayımlanan OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı, bu zorunluluğu yerine getirmede yardımcı olabilecek, tetkik edilebilir ve uluslararası platformda kabul gören bir standarttır.
OHSAS 18001 her türde sektöre ve faaliyetleri tüm organizasyonlara uygulanabilen, iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerinin kuruluşların genel stratejileri ile uyumlu olarak sistematik bir şekilde ele alınıp devamlı iyileştirme yaklaşımı çerçevesinde çözümlenmesi için kullanılan etkin bir araçtır. Bu standart ile iş sağlığı ve güvenliği risklerinin belirlendiği, analiz edildiği ve önlemlerle asgari seviyeye indirildiği, yasal mevzuata uyumlu, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hedeflerin bulunduğu ve bunların gerçekleştirilmesi için uygulamaların hayata geçirildiği bir yönetim sistemi kurulabilir. Bu sistem sayesinde çalışanlar acil durumlara hazır, iş sağlığı ve güvenliği performansını izleyen, izleme sonuçlarını iyileştirme faaliyetlerini başlatmak için kullanan, faaliyetlerini denetleyen, yaptıklarını gözden geçiren ve belgeleyen bir kuruluşta iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerine gereken önemi veren bir sistemin parçası olacaklardır.
OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi’nin temel amacı; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasal mevzuatın ışığı altında, kuruluştaki söz konusu riskleri ortadan kaldırarak veya en aza indirerek, sağlıklı, güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak ve bu ortamı yönetmektir. Daha detaylı anlatılacak olursa; OHSAS 18001’in üç ana başlıkta toplanabilen amaçları şunlardır;
1. Çalışanları Korumak,
2. Üretim güvenliğini sağlamak,
3. İşletme güvenliğini sağlamak.
ISO 45001:2018 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri Nedir?
OHSAS tarafından İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili olarak hazırlanan OHSAS 18001’in yayınlanması, uluslararası standartlarda en önemli kurumlardan biri olan ISO’nun aynı konuda bir standart yayınlaması için önemli bir etki oluşturmuştur.
OHSAS proje grubu tarafından yapılan öneri sonucunda 2004 yılında ISO tarafından İş Sağlığı ve Güvenliği ile alakalı bir standart oluşturma çalışmaları başlamıştır. 2018 yılının Mart ayında ISO 45001:2018 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri yayınlanmıştır. Bu standardın doküman 41 sayfadan oluşmakta olup, OHSAS tarafından yayınlanan OHSAS 18001 ile benzerlik göstermekte ve aynı amaca hizmet etmektedir. Bu standardın dokümanı ile ilgili detaylı bilgiye buradan erişebilirsiniz.
OHSAS 18001 (ISO 45001) İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Temel Eğitimi Nedir?
OHSAS 18001 (ISO 45001) İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Temel Eğitimi ifadesi ile kast edilen; OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Temel Eğitimi ve ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Temel Eğitimi olarak 2 türlü değerlendirilebilir. Ülkemizde OHSAS’dan ziyade ISO’nun standartlarına yönelik eğitimler daha sık bulunabilmekte ve daha çok kabul görebilmektedir. Bu nedenle bu yazımızda, ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Temel Eğitimi’nden bahsedilecektir.
ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Temel Eğitimi’nin amacı kısaca ISO 45001’de geçen maddeleri öğrenmek ve incelemek olarak açıklanabilir.
Bu eğitimin içeriği ise;
• Genel olarak bir iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi,
• İş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminin önemi ve faydaları,
• ISO 45001’in tarihçesi,
• Kullanılan terimler ve tarifler,
• ISO 45001’in temel kavramaları ve yapısı,
• ISO 45001’in temel gereklilikleri maddeleri ile açıklanabilir.
ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Temel Eğitimi’ne Kimler Katılmalıdır?
ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Temel Eğitimi’ne katılması gerektiği değerlendirilen kişiler aşağıdaki maddelerde açıklanmıştır.
• ISO 45001 yönetim sisteminin planlanması, uygulanması, sürdürülmesi, yönetilmesi veya tetkik edilmesine dahil olan kişiler,
• Bu sistemi kuruluşlarında oluşturan ve geliştirenler,
• Bu sistem ile ilgilenenler.