İhracat, bir ülkenin ekonomik kalkınmasına ve dış ticaret dengesine katkı sağlayan önemli bir faaliyettir. İhracat yapmak isteyen firmaların, bu faaliyeti yürütebilmek için bazı izinlere ve belgelere sahip olması gerekir. Bu izin ve belgeler, ihracatın düzenli ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla devlet tarafından belirlenmiş ve uygulanmaktadır.
İhracat yapabilmek için ilk olarak vergi numarası alınmalı ve muhasebeci tutulmalıdır. Bunları izleyen adımlarda ise, gümrük müşavirine vekalet verilmelidir. Gümrük müşaviri, verilen vekalet ile ihracatçının belirleyeceği süre içerisinde, beyanname açmaya ve işlem yapmaya yetkisi olan kişidir. Daha sonra ise bir ihracatçı birliğine üye olunmalıdır.
Gümrük İdaresi’ne ve ihracatçı Birliği’ne kayıt olmak için gerekli evraklar şunlardır:
- İhracat Beyannamesi: İhracat işleminin gerçekleştirildiğini gösteren resmi belgedir. İhracat beyannamesi, ihracatçının vergi numarası, malın cinsi, miktarı, değeri, menşei, gümrük kodu, alıcının adı ve adresi gibi bilgileri içerir. İhracat beyannamesi, gümrük idaresine elektronik ortamda veya kağıt üzerinde sunulur.
- Menşe Şahadetnamesi: Malın hangi ülkede üretildiğini veya işlendiğini gösteren belgedir. Menşe şahadetnamesi, alıcı ülkenin talep etmesi halinde ihracatçı tarafından düzenlenir ve ticaret odası tarafından onaylanır. Menşe şahadetnamesi, malın gümrük vergisi oranının belirlenmesinde veya bazı ülkelerle yapılan serbest ticaret anlaşmalarından yararlanılmasında kullanılır.
- A.TR Dolaşım Belgesi: Türkiye ile Avrupa Birliği arasında imzalanan Gümrük Birliği Anlaşması kapsamında ihracat yapılacak mallar için gereken belgedir. A.TR dolaşım belgesi, malın Türkiye menşeli olduğunu gösterir ve bu sayede malın Avrupa Birliği ülkelerine gümrük vergisi ödenmeden girişi sağlanır. A.TR dolaşım belgesi, ihracatçı tarafından düzenlenir ve ticaret odası tarafından onaylanır.
- EUR.1 Dolaşım Belgesi: Türkiye´nin serbest ticaret anlaşması imzaladığı bazı ülkelerle (örneğin EFTA ülkeleri) ihracat yapılacak mallar için gereken belgedir. EUR.1 dolaşım belgesi, malın Türkiye menşeli olduğunu gösterir ve bu sayede malın ilgili ülkelere gümrük vergisi ödenmeden veya indirimli olarak girişi sağlanır. EUR.1 dolaşım belgesi, ihracatçı tarafından düzenlenir ve ticaret odası tarafından onaylanır.
- Fatura: Malın satış bedelini gösteren ticari belgedir. Fatura, ihracatçının adı ve adresi, alıcının adı ve adresi, malın cinsi, miktarı, birim fiyatı, toplam tutarı, teslim şekli, ödeme şekli, teslim tarihi gibi bilgileri içerir. Fatura, ihracatçı tarafından düzenlenir ve alıcıya gönderilir.
- Konşimento: Malın taşıma belgesidir. Konşimento, malın taşıyıcı tarafından teslim alındığını, taşıma şartlarını ve alıcısını gösterir. Konşimento, taşıma şekline göre farklı türlerde olabilir. Örneğin, deniz yoluyla taşıma için deniz konşimentosu, hava yoluyla taşıma için hava konşimentosu, kara yoluyla taşıma için CMR konşimentosu kullanılır. Konşimento, taşıyıcı tarafından düzenlenir ve ihracatçıya verilir.
- Sigorta Poliçesi: Malın taşıma sırasında karşılaşabileceği risklere karşı sigortalandığını gösteren belgedir. Sigorta poliçesi, malın cinsi, değeri, sigorta kapsamı, sigorta primi, sigorta şirketi, sigortalı ve sigorta ettiren gibi bilgileri içerir. Sigorta poliçesi, ihracatçı tarafından sigorta şirketi ile yapılan sözleşme sonucunda düzenlenir ve alıcıya gönderilir.
İhraç edilecek ürünün cinsi, miktarı ve gideceği ülkeye göre, gümrük idaresinden başka kurumlardan da izin, ruhsat, sertifika gibi belgeler alınması gerekebilir. Bu belgeler, eşyanın sağlık, güvenlik, çevre, tüketici koruma gibi standartlara uygunluğunu veya kısıtlamalara tabi olup olmadığını gösterir. Örneğin, gıda, ilaç, kozmetik, bitki, hayvan, silah, patlayıcı, tarihi eser gibi eşyaların ihracatı için ilgili kurumlardan belge alınması zorunludur.
Bu belgelerden bazıları şunlardır:
FDA Belgesi: ABD pazarına gıda, ilaç, medikal cihaz vb. ürünleri sunan yabancı firmaların alması gereken bir belgedir. FDA (Food and Drug Administration | Gıda ve İlaç İdaresi), ABD Sağlık Bakanlığı´na bağlı bir büro olarak görev yapmaktadır. FDA onayı almak için söz konusu ürün üzerinde birtakım incelemeler, analizler ve testler yapılmaktadır . FDA onayı, ürünün insan ve/veya hayvan sağlığına olumsuz bir etkisi olmadığını veya bu etkilerin kabul edilebilir düzeyde olduğunu göstermektedir. FDA tarafından onaylanmayan ürünlerin ABD´ye satılması mümkün değildir .
CE Belgesi: Avrupa Ekonomik Alanı´nda (EEA) satılan ürünler için CE belgesi gereklidir. CE belgesi, ürünün sağlık, güvenlik ve çevre standartlarına uygun olduğunu kanıtlayan bir sertifika işaretidir. CE belgesi almak için ürünün ilgili AB mevzuatlarına ve direktiflerine uygun olması gerekir. CE belgesi almak isteyen firmaların teknik dokümantasyon hazırlaması ve ürüne CE işareti eklemesi gerekir. CE belgesi bir kalite sertifikası değildir; ürünün çevreye zarar vermediğini ve insan, hayvan ve bitki sağlığına uygun olduğunu gösterir.
Ayrıca AB ülkelerine ihracat yaparken CE belgesinin yanı sıra bazı ürünler için başka belgeler de gerekebilir. Örneğin, tıbbi cihazlar için GMP belgesi, savunma sanayii ürünleri için AQAP belgesi gibi. Bu belgeler, üretimin her aşamasında gerekli kalite kontrolünün yapıldığını ve ürünün ilgili standartlara uygun olduğunu gösterir. Bu belgeleri almak için de ilgili kurumların şartlarını yerine getirmek gerekir.
UKCA Belgesi: Birleşik Krallık´ta (İngiltere, İskoçya, Galler, Kuzey İrlanda) piyasaya sürülen ürünlerin güvenlik, sağlık ve çevre standartlarına uygun olduğunu gösteren bir işarettir. İngiltere ve Birleşik Krallık ülkelerine ihracat yapmak isteyen firmaların, 1 Ocak 2022´den itibaren ürünlerine UKCA işaretini koymaları gerekmektedir. UKCA belgesi almak için, ürününüzün ilgili mevzuata uygun olduğunu kanıtlayan bir teknik dosya hazırlamanız ve akredite bir kuruluştan test ve sertifika hizmeti almanız gerekmektedir. UKCA belgesi, ürün kalitenizi artırmanın ve Birleşik Krallık pazarına giriş yapmanın önemli bir adımıdır.
Helal Belgesi: İslam dininin geçerli olduğu ülke veya bölgelerde, ürün ve hizmetlerin İslam Hukukunun gerekliliklerini karşılayıp karşılamadığını gösteren bir belge türüdür. Helal belgesi olmayan ürünlerin bu ülkelere gıda ihracatı yapılması mümkün değildir. Bu nedenle, İslam ülkelerine gıda ihracatı yapmak isteyen firmaların helal belgesi alması zorunludur. Helal belgesi almak için, firmaların hammaddeleri, katkı maddeleri ve üretim süreçleri helal standartlarına uygun olmalıdır . Helal belgesi alan firmalar, hem İslami kurallara hem de kalite ve güvenlik standartlarına uygun üretim yaptıklarını kanıtlarlar.
Kosher Belgesi: İsrail´e gıda ihracatı yapmak isteyen Türk firmaları için kosher belgesi zorunluluğu bulunmaktadır. Kosher belgesi, gıda ürünlerinin Yahudi dini kurallarına uygun olarak üretildiğini ve işlendiğini gösteren bir sertifikadır. Kosher belgesi almak için, üretim tesislerinin ve hammaddelerin Yahudi dini otoriteleri tarafından denetlenmesi ve onaylanması gerekmektedir. Kosher belgesi almak isteyen firmalar, Türkiye´de faaliyet gösteren kosher sertifikasyon kuruluşları ile irtibata geçebilirler. Kosher belgesi almanın avantajları arasında, İsrail pazarına giriş imkanı, Yahudi nüfusun yoğun olduğu ülkelerde rekabet gücünün artması ve tüketicilerin güvenini kazanma sayılabilir.
COC uygunluk Belgesi: Ülkeler arası ihracat süreçlerini kontrol altına almak ve takip etmek için istenen bir belgedir. Bu belgeyi almak için ürünlerinizin test raporlarına ihtiyacınız vardır. COC uygunluk belgesi gerektiren ülkeler şunlardır :
- Irak
- Cezayir
- Fas
- Gabon
- Fildişi Sahilleri
- Kamerun
- Katar
- Kenya
- Kuveyt
- Libya
- Nijerya
- Suudi Arabistan
- Tanzanya
- Uganda
- Zanzibar
- Mısır
Bu ülkelere ihracat yapmadan önce COC uygunluk belgesi başvurusu yapmanız ve belgeyi temin etmeniz gerekmektedir. Aksi takdirde ürünleriniz gümrükte kabul edilmeyebilir veya cezai yaptırımlarla karşılaşabilirsiniz. .
İhracat yaparken başka kurumlardan alınması gereken belgelerin listesine buradan ulaşabilirsiniz.
İhracat yapmak isteyen girişimcilerin, bu faaliyete başlamadan önce gerekli belgeleri hazırlamaları ve işlemleri tamamlamaları gerekmektedir. Bu yazımızda, ihracat yapmak için gerekli olan ürün ve hizmet belgelerini sizler için sıraladık.Umarız bu yazı sizlere faydalı olmuştur.
Gerekli tüm belgelerin temini konusunda Taksim Danışmanlık olarak hizmet vermekteyiz. Detaylı bilgi için iletişim kanallarından bize ulaşarak müşteri temsilcilerimizden her türlü desteği alabilirsiniz.
İhracat yapmak isteyenlere başarılar dileriz.
paylaş
twittle
paylaş
paylaş