Elektrikli araçların sayısının her geçen gün giderek artması şarj istasyonlarına olan talebin de artmasına neden olmuştur. Elektrikli araç (EV) şarj sistemleri ve bileşenlerinin üreticileri ve operatörleri, oldukça rekabetçi olan bu pazarda yüksek standartları korumak zorundadır. Uluslararası kabul görmüş güvenlik ve performans sertifikalarıyla desteklenen güvenilir şarj sistemleri, hem önemli bir satış noktası hem de uyumluluğu kanıtlamak için önemli bir adımdır. Piyasadaki birçok kuruluş, tasarım incelemesi, mühendislik testi, tip onayı, kurulum, muayene, pazara erişim hizmetleri, eğitim ve danışmanlık dahil olmak üzere elektrikli araçlar ve şarj istasyonları değer zincirini kapsayan hizmetler ve çözümler sunmaktadır. Bu bağlamda, günümüzde artık neredeyse tüm ürünler için en temel gereklilik olan CE Belgesi de bu istasyonlara verilmeye başlamıştır. EV şarj istasyonu CE Belgesi almak için uyulması gereken bazı standartlar ve şirketlerin yapması gereken birtakım önemli çalışmalar bulunmaktadır.
IEC61851-1, araç üstü ve araç dışı ekipmanlar için geçerlidir. 1000 volta kadar standart AC güç kaynağı voltajına ve 1500 volta kadar DC voltajına sahip elektrikli karayolu araçlarını şarj etmek ve elektrik sağlamak için kullanılmaktadır. Güç kaynağı ağına bağlandığında, gerektiğinde araç üzerindeki diğer tüm servislere güç sağlayabilir. Elektrikli araçlar (elektrikli karayolu taşıtları) tanımı, enerjisinin tamamını veya bir kısmını yerleşik aküden alan, takılabilir hibrit elektrikli karayolu taşıtları dahil olmak üzere tüm karayolu taşıtlarını kapsamaktadır. Yani bugün tanıtımı yapılan hibrit veya yüzde yüz elektrikli araçların tanımı EV kapsamında değerlendirilmektedir.
TS EN IEC 61851 standardında kapsanan hususlar arasında, besleme cihazının özellikleri ve çalışma koşulları ve araca olan bağlantı türleri yer almaktadır. Operatörlerin ve üçüncü şahısların elektrik güvenliği ve ayrıca aracın AC/DC açısından özellikleri, yalnızca EV topraklandığında değerlendirilmektedir.
Sınıf II araçlar standart içerisinde tanımlanmamıştır, ancak bu tür araçlarla ilgili bilgi eksikliği, standart gereksinimlerinin değerlendirildiği anlamına gelmektedir. Standart, yerinde depolama özelliklerine sahip EV şarj istasyonları için de geçerlidir.
Elektrikli araçlar için özel girişler, konektörler, fişler ve prizler ile ilgili gereksinimler IEC62196-1 içerisinde yer almaktadır. Araç konektörleri ve girişleri için standart panolar da değerlendirilmektedir. TS EN IEC 61851 standardı, bakımla ilgili tüm güvenlik konularını kapsamamaktadır. Ayrıca troleybüsler, demiryolu araçları, endüstriyel kamyonlar ve esas olarak arazi kullanımı için kullanılan araçlar için geçerli değildir.
Elektrikli araç şarj istasyonu CE Sertifikası almak isteyen bir üretici ya da operatörün sistem ve komponentleri için yaptırması gereken testlerden bazıları şunlardır:
Ø EMC / EMF (Elektromanyetik Uyumluluk / Elektromanyetik Alan) testleri
Ø Kablosuz bağlantı ve IoT testi: Wi-Fi, Zigbee, Bluetooth, GDPR, IoT ürün sertifikası, fonksiyonel güvenlik testleri vs
Ø Dayanıklılık testi (yaşam döngüsü testi)
Ø Veri iletişimi / protokol testleri
Ø İklim testleri: IP testi, ultraviyole radyasyon, korozyon testi vs
Ø Mekanik ve malzeme testleri
CE Belgesi almak isteyen şirketlerin şu yönetmeliklerin ve standartların gerekliliklerini göz önünde bulundurmasında fayda vardır:
Ø Alçak Gerilim Direktifi (LVD): 2014/35/EU
Ø Elektromanyetik Uyumluluk (EMC) Yönetmeliği: 2014/30/EU
Ø Fiş, soket, konektör, soket standartları: IEC 62196 / UL 2251
Ø Kablolar ve sıvı soğutmalı kablo standartları: IEC 62893
Ø Kablosuz şarj sistemi standartları: IEC 61980
Ø Trafolar (IEC 61204-7)
Ø Devre kesiciler (IEC 60898-1, IEC 60947-2)
Ø Röleler (IEC 61810-1)
Ø Koruma cihazı / kişisel koruma sistemi standartları: IEC 60755 / UL 2231
Ø Radyo Ekipmanı Yönetmeliği (RED): 2014/53/EU
Ø Şarj sistemi standartları: IEC 61851 / IEC 61752 / UL 2202
Bu standartların yanı sıra, varistör, izolasyon trafosu, PTC termistörler, kontaktörler, termak bağlantılar, EMI filtreleri, anahtar ve yük ayırıcılar gibi diğer komponentler için geçerli olan IEC standartlarının gereklilikleri sağlanmalıdır.
EV şartj istasyonu CE Belgesi almak isteyen firmaların hazırlaması gereken dokümanların başında şunlar gelmektedir:
Ø Ürünün detaylı teknik çizimi
Ø Kullanım / bakım / tamir kılavuzu; tercihen Türkçe ve İngilizce hazırlanmalıdır. İçerisinde ürünün beyan değerleri, koruyucu cihazlar, cihazın sınıflandırılma bilgisi, dönüştürme adaptörleri vs gibi bilgiler yer almalıdır.
Ø Bütün komponentlerin listesi; bileşen detayları, üretici firma bilgisi, marka ve modeli, teknik özellikleri, hangi standarda göre sertifikalandırıldığı vs gibi bilgiler yer almalıdır.
Ø İzolasyon diyagramı
Ø Ürün etiket bilgileri; etiket üzerinde akım tipi, frekans değeri, faz sayısı, IP koruma derecesi, nominal voltaj ve akım değerleri, üretim tarihi vb gibi bilgiler yer almalıdır.
EV şarj istasyonları oldukça kompleks cihazlardır ve üzerinde kullanılan her bir bileşenin belirli standartlara göre uyumluluk doğrulamasının yapılması gerekmektedir. EV şarj istasyonu CE Belgesi almak için bu gerekliliklerin karşılanmasının yanı sıra hazırlanması gereken birçok teknik doküman bulunmaktadır. Bu nedenle firmaların süreci hızlı, kolay ve düşük maliyetlerle sürdürebilmesi için mutlaka bir danışmanlık firmasından destek alması tavsiye edilmektedir.