EAC Belgesi
En kısa tanımıyla EAC Belgesi (Eurasian Conformity), Avrasya pazarına (Rusya Federasyonu ve Orta Asya’daki Türki Cumhuriyetler) ihracat yapmak isteyen üreticilerin / şirketlerin sahip olması gereken bir sertifikadır. Ortaya çıkışı, Avrasya Gümrük Birliği’nin kuruluşuna dayanır. Avrasya Gümrük Birliği ise, 2000 yılında kurulan Avrasya Ekonomik Birliği (Eurasian Economic Union / EAEU) ülkelerinin 2010 yılında oluşturduğu bir topluluktur.
EAC Belgesi, Rusya Federasyonu, Kazakistan ve Beyaz Rusya tarafından Avrasya Gümrük Birliği’nin oluşturulması ile meydana getirilmiş; 2010 yılında hayatiyet kazanmıştır. Daha sonra Ermenistan ile Kırgızistan, 2015 yılında birliğe dâhil olmuş ve EAC Belgesi standartlarını kabul etmişlerdir.
EAC Belgesi Standardının Amacı
Tanımında da ifade edildiği üzere, başta Rusya Federasyonu olmak üzere, Avrasya coğrafyasındaki kimi ülkelerle ticaret yapmak isteyen kişi veya kuruluşların uyması ve taşıması gereken prosedürleri belirlemek amacıyla oluşturulmuş bir standarttır. EAC Belgesi standartları ile halk sağlığının ve tüketici haklarının korunması, kalite standartlarının yükseltilmesi hedeflenmektedir. Standart ile ayrıca, üye ülkeler arasındaki ticari prosedürlerinin kolaylaştırılması ve ticaretin geliştirilmesi amaçlanmaktadır.
EAC Belgesi Standardının Kapsamı
Standardın kapsamı iki yönlüdür. Birincisi gümrük birliğine üye ülkelerdir. Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan ve Ermenistan yukarıda ifade edildiği üzere Avrasya Gümrük Birliği’nin ve standardın üyeleridir. Bu ülkelerdeki şirketler doğal olarak standardın kapsamında yer almaktadırlar. İkinci olarak, gümrük birliğine üye olmayan tüm ülkelere bakan yönüdür. Diğer ülkelerdeki şirketler, Avrasya Gümrük Birliği üyesi (aynı zamanda EAC standartlarını kabul etmiş) ülkelere ihracat yapmak istediklerinde standardın kapsamına dâhil olmaktadır. Dolayısıyla bu şirketlerin EAC Belgesi taşıması gerekmektedir.
Standardın genel kapsamı, Avrasya Gümrük Birliği’nin prosedürlerine ve temel gereksinimlerine uygun olarak düzenlenmiştir. EAC standardı, üye ülkelerde dolaşıma giren (piyasadaki) ürünlerin güvenilirliğini ve kalitesini kontrol etmektedir. EAC Belgesi temel olarak GOST-R Belgesi’nin standartlarını ve gereksinimlerini içermektedir ve genişletilmiş halidir.
EAC Belgelendirmesinin Zorunlu Olduğu Ürün Grupları
• Makine ve Ekipman Güvenliği
• Düşük Voltaj Ekipman Güvenliği
• Teknik Ekipmanların Elektromanyetik Uyumluluğu
• Gaz Yakıtlarla Çalışan Araçların Güvenliği
• Patlayıcı Ortamlarda Çalışan Ekipmanların Güvenliği
• Asansörlerin Güvenliği
EAC Belgesi Faydaları
• Standart, Gümrük Birliği ülkelerindeki pazarlara aynı anda girebilmenin en kolay ve en hızlı yoludur. Bu belgeye sahip işletmeler, gümrük prosedürlerine takılmadan kolayca ihracat yapabilirler.
• EAC Belgesi, standarda üye ülkelerde ticaretin gelişmesine katkıda bulunmaktadır.
• Türkiye gibi coğrafi olarak Avrasya’da yer almakta olup, standarda üye ülkelerin bazılarına da komşudur. Öte yandan Kazakistan ve Kırgızistan gibi Türkî cumhuriyetlerle de tarihsel ve kültürel bağları bulunmaktadır. Bu nedenle ülkemizdeki şirketlerin bu belgeye sahip olması büyük önem arz etmektedir. Çünkü Rusya Federasyonu’nun, ihracatımızdaki payı hatırı sayılır seviyelerdedir. Keza Türkî cumhuriyetlerle olan ticaret bağımız günden güne gelişmektedir. Ermenistan ise sınır komşumuz olarak ihracat yapmanın görece kolay olduğu bir ülkedir. Bu nedenlerle EAC Belgesi taşıyan şirketlerin ve üreticilerin bu ülkelerin pazarlarına açılarak ticaret yapması kolaylaşmaktadır.
• Sertifika, ürünün Gümrük Birliği bölgesindeki mevzuata ve prosedürlere uygunluğunu tescilleyen bir resmî belge niteliğindedir. Ürünlere işaretlenen EAC etiketi ise, teknik yönetmeliklerde düzenlenen Temel Güvenlik Gereksinimlerine tam olarak uygunluğu teyit etmektedir.
EAC Belgesi Sertifikasyon Süreci
Kural olarak EAC sertifikası, parti bazlı ya da seri üretim için düzenlenebilmektedir. Parti bazlı sertifikalar 1, 3 ve 5 yıllık süreler için düzenlenmektedir. Sertifikanın 1 yıldan uzun süreler için düzenlenmesi halinde yılda en az 1 kez denetim yapılması gerekmektedir. EAC Belgesi en fazla 5 yıllık bir periyot için alınabilmektedir.
EAC Belgelendirmesi aşağıdaki kriterlere göre fiyatlandırılmaktadır:
• Ürünün adı ve teknik özellikleri
• Katalog bilgisi
• Ürüne ait GTIP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon) numarası
Belgelendirme denetimi yapacak olan sertifikasyon kuruluşlarına Gümrük Birliği tarafından akreditasyon verilmektedir. Bu kuruluşlarca yapılan zorunlu denetimleri geçen ürünler, EAC Belgesi ile belgelendirilmekte ve EAC işareti ile etiketlendirilmektedir. Ürünler, ancak bu aşamadan sonra dolaşıma girmekte ve tüketiciye sunulabilmektedir.