Disney Fama Nedir?
Disney Fama, Walt Disney Şirketi (The Walt Disney Company)’nin başlattığı bir standardizasyon faaliyeti ile ilgili bir ifadedir. The Walt Disney Company; eğlence sektöründe etkinlik gösteren dünyanın en büyük medya şirketidir. 16 Ekim 1923’te, Los Angeles/ABD’de Walt ve Roy Disney kardeşler tarafından kurulan canlandırma (animasyon) stüdyosu büyüyerek Hollywood stüdyoları halini almıştır.
Günümüzde The Walt Disney Company, American Broadcasting Company (ABC) ve ESPN gibi iki kuruluşun da sahibi olup, Burbank/ Kaliforniya’yı merkez seçerek yerleşmiş dev bir kuruluştur. Faaliyete başladığı ilk beş yıl oluşturulan çizgi karakterleri ile pek bir yere varılamadıysa da 1928’de ortaya çıkarılan Mickey Fare (Mickey Mouse) karakteri büyük yankı uyandırmıştır. Günümüz itibariyle halka açık bir şirket olan The Walt Disney Company’nin net geliri 9 Milyar Dolar’a yakındır.
Disney Fama, ya da sadece Fama; Disney tarafından yürütülen bir sertifikasyon veya belgelendirme faaliyeti olarak da ifade edilebilir. Fama ifadesi; Facility and Merchandise Authorization yani Tesis ve Mal Yetkilendirme anlamındadır. Fama adı altında yürütülen sertifikasyon faaliyeti ile amaçlanan, tedarikçileri denetlemek ve belirli standartlara uyup uymadıklarını belirlemektir. Denetimler veya kontroller sonucunda istenen standartlara uymayan tedarikçilerden ürün alımı yapılmaz. Yani bir firma Disney şirketine ürün üretmek ve satmak istiyorsa, Fama kriterlerine uymalı ve yapılan denetimlerden geçmelidir.
Disney markalı ürünler, Disney şirketinden bir Fama belgesi alınmadan üretilemez, işletilemez veya kullanılamaz. Bu konu ile ilgili hazırlanan Uluslararası Çalışma Programı (ILS) gereklilikleri bulunmakta olup, lisans sahipleri ve tedarikçiler ILS programı gerekliliklerine uymalıdırlar.
Disney Fama Belgesi Nedir?
Disney Fama Belgesi, Disney şirketi’nin ürünlerini üretebilmek için alınması gereken bir belgeye verilen addır. Yani bir firma Walt Disney şirketine ürün üretmek veya Disney markalı ürünler üretip satmak istiyorsa Disney Fama Belgesi almalıdır. Ya da diğer bir deyişle Disney tarafından yetkilendirilen kişilerle yapılan Fama denetimlerine girmeli, bu denetimleri başarıyla tamamlamalı ve verilen Fama belgesini almalıdır. Bu belge, Fama belgesi, Disney Fama Belgesi veya Disney Belgesi olarak anılabilir.
Disney Fama belgesi ile benzer amaca hizmet eden başka belgeler ve organizasyonlar da vardır. Örnek olarak BSCI Birliği ve SEDEX Organizasyonu belirtilebilir. SEDEX; küresel tedarik zincirlerinde çalışma koşullarını iyileştirmek için çalışan, dünyanın önde gelen ahlaki (etik) ticaret hizmeti sağlayıcısı kuruluşlarından biridir. Açılımı; Business Social Compliance Initiative yani, İş Sosyal (Toplumsal) Uyumluluk Girişimi olan BSCI ise; benzer amaçla çalışan Brüksel merkezli bir birliktir.
Disney Fama Belgelendirme
Disney Fama Belgelendirme; ifadesi ile kast edilen Disney Fama belgesi, Disney Belgesi ya da Fama Belgesi olarak anılan belgenin alınması ile ilgili süreçtir. Bu belgeyi almak için girilmesi gereken denetimler ve uyulması gereken standartlar (gereklilikler) vardır.
Eğer bir firma Disney markasının ürünlerini üretmek veya Disney şirketi ile ilgili olarak ürettiği ürünlere Disney markası iliştirmek istiyorsa, Disney Fama Belgesi almalıdır. Bu belge ile ilgili yapılan denetimlerdeki 4 ana madde;
• Personel kayıtları,
• İş sağlığı ve güvenliği kayıtları,
• Çevre ile ilgili kayıtlar,
• Diğer kayıtlar’dır.
Disney Fama Danışmanlık
Disney Fama Danışmanlık; Disney Fama belgesi olarak anılan belgenin alınabilmesi için gerekli testlere veya denetimlere girecek firmalara yapılan danışmanlık hizmetidir. Bu danışmanlık hizmeti bazı özel firmalar tarafından verilebilmektedir. Bu danışmanlık hizmetinde amaç; Disney Fama standartları ile alakalı denetime girecek firmalarda veya bu standartları kurumlarında uygulamak isteyen firmalarda gerekli denetim öncesi hazırlıkların yapılması ve yönetici ile çalışanların bilinçlendirilmesidir. Bu danışmanlık hizmeti kapsamında;
• Gerekli dokümantasyonun oluşturulması,
• Denetimlere hazırlık yapılması,
• Denetimler hakkında ilgili personelin ve yöneticilerin bilinçlendirilmesi,
gibi hizmetler verilebilir.
Disney Fama Belgesi Alma İle İlgili Denetim Süreci
Disney markasına ait ürünleri üretebilmek ve satabilmek için tedarikçilerin ya da üreticilerin sahip olması gereken belge Disney Fama Belgesi’dir. Bu belge ile ilgili yapılan denetimler Disney & Fama Sosyal Uygunluk Denetimi ve Fama & Disney Denetim gibi isimlerle anılmaktadır. Bu denetimlerdeki kriterler genel olarak;
• Personel kayıtları; işe devam kayıtları, maaş bordroları, aylık hesap pusulaları, son aya ait bilgiler ve iş sözleşmeleri,
• İş sağlığı ve güvenliği kayıtları; bina yerleşim planları, tahliye planı, işyeri açma ve çalışma ruhsatı, itfaiye raporu, yapı ruhsatı ve yapı kullanım izin belgesi, yangın söndürme tüpü ve yangın dolaplarının sayısı, yangın söndürme tüpü ve dolaplarının kontrol listesi, yangın söndürme eğitim kayıtları, acil durum tahliye tatbikat kayıtları, çalışan temsilcisi seçim tutanakları,
• Çevre ile ilgili kayıtlar; işyerine ait çevre izin belgesi, ÇED kapsam dışı raporu, çevre koruma belgeleri (baca gazı emisyon raporu, atık su analizi, katı atık sözleşmeleri vb.), atık beyanları ve ulusal atık taşıma formları,
• Diğer kayıtlar; iş alım ve çıkış prosedürü, geçmiş denetim kayıtları, iç ve dış fason tedarikçi firma listeleri, güvenlik görevlisi çalışanın iş sözleşmesi, üretim kayıtları, iş giriş-çıkış kayıtları, müşteri listesi, dilek şikâyet kayıtları, disiplin prosedürü ve kayıtları, iş akış şeması, organizasyon şeması, maddelerinden oluşmaktadır.
Bu gibi kriterler kapsamında denetimler yapılarak, gerekli standartların yakalanıp yakalanmadığı incelenir ve elde edilen sonuç istenildiği gibi ise Disney Fama Belgesi verilir.