17025 Laboratuvar Akreditasyon Danışmanlığı, kalibrasyon ve deney laboratuvarlarının yeterliliği ve ilgili ulusal akredite kuruluşu tarafından standartlara göre gerçekleştirilmektedir. TS EN ISO/IEC 17025 standardı uluslararası düzeyde tek bir standart olarak kullanılmaya başlamasının amacı laboratuvarların aynı seviyede rekabet dengesi sağlamalarıdır. Standarda uygun olarak çalışan laboratuvarların düzenleyeceği deney raporları ve kalibrasyon sertifikaları uluslararası olarak tanınmaktadır. İhraç edilen ülkelerde yeniden teste tabi tutulmasına gerek kalmayacaktır.
17025 Laboratuvar Akreditasyon Danışmanlığı, akredite olmak isteyen kuruluşların üst yönetimiyle gerçekleştirilecek toplantı ile başlar. Toplantı ile birlikte kuruluşun ISO 17025 deney faaliyetleri ve faaliyetler ile ilişkileri tanımlanır. Organizasyon ve çevre birimlerin birbirleriyle ilişkileri tanımlanır ve laboratuvar akreditasyonu için gerekli kaynak yönetimi hesaplanır.
Danışmanlık hizmetinde ISO 17025 standardına uygun konular ve metotların seçimi yapılır. Ayrıca standart çerçevesinde kalite yönetim sistemi kurulumu ve yönetilmesi planlanmaktadır. Ülkemizde akreditasyon kurumu olan TURKAK başvurusu için gerekli evrak ve işlemler ise şu şekildedir:
• Başvuru evraklarının akreditasyon kurumuna göre hazırlanması,
• Akreditasyon başvuru evraklarının sisteme aktarılması,
• TURKAK dosya inceleme ve kabul etme süreci,
• TURKAK denetim tarihi belirleme süreci,
• Düzeltici faaliyet başlangıcı, tamamlanması,
• Faaliyetlerin sisteme aktarılması.
Başvuru süreci boyunca tüm denetleme işlemleri TURKAK tarafından gerçekleştirilmektedir.
17025 Akreditasyon Gereklilikleri Neler?
17025 standardına sahip olabilmek için laboratuvarların belirli şartları yerine getirmiş olmaları gereklidir. Deney ve kalibrasyon laboratuvarlarının yeterliliği için gerekli bilginin sağlanması akredite için şarttır. Yeterliliklerin sağlanması laboratuvarın uygulayacağı metotları uluslararası geçerliliğe taşımasında rol oynayacaktır.
Danışmanlık sürecinde kuruluşlar ile izlenen başlıca sistem şu şekildedir:
• Teklif,
• Talep,
• Sözleşme imzalanması,
• Mevcut durum değerlendirmesi,
• Çalışma programı ve yapılanma,
• TS EN ISO 17025 Temel Eğitimi,
• Dokümantasyonların hazırlanması,
• 17025 İç tetkik eğitimleri,
• İç tetkik yapılanması,
• YGG Süreci,
• Denetim,
• Düzeltme ve uygunsuzlukların yeniden iletimi.
17025 Laboratuvar Akreditasyonunda ilk olarak kalibrasyon ve deney laboratuvarı eğitimleri kuruluşlara aktarılmaktadır. Belirlenen faaliyet ve sistem tanımlamaları sonucunda akreditasyon başvuruları hazırlanmaktadır. Gerekli iç tetkikler, toplantılar sonucunda kalite yönetim sistemi gözden geçirilir ve personele iç dokümantasyon eğitimleri verilir.
17025 Laboratuvar Akreditasyon Alım Aşamaları
• Atıf yapılmış standartlar,
• Terim ve tarifler,
• Genel Şartlar (Tarafsızlık, Gizlilik)
• Yapısal Şartlar
• Kaynak Şartları,
o Genel
o Personel,
o Tesis,
o Çevre Koşulları,
o Ekipman,
o Ölçümsel İzlenebilirliği,
o Dış Kaynaklı Ürün/Hizmet Sağlanması,
• Proses Gerekliliği,
• Test ve Kalibrasyon Yönetimi,
• Teknik Kayıt,
• Ölçüm belirsizliği denetimi ve değerlendirilmesi,
• Sonuç değerlendirilmesi,
• Sonuç raporlaması,
• Veri Kontrolü,
• Veri Yönetimi,
• Yönetim Sistemi,
o Dokümantasyon,
o Riskler,
o Fırsatlar,
o İç Tetkikler,
o Yönetim Gözden Geçirilmesi.
17025 Laboratuvar Akreditasyonu Faydaları
Uluslararası boyutta geçerliliği olan standardın uygulanması ve akreditasyonun sağlanması ile birlikte kuruluşlar başlıca şu faydaları sağlamaktadır.
• Deney raporlarının geçerliliğinin ulusal ve uluslararası boyutta geçerli olması,
• Akredite laboratuvarlar tarafından deney raporu verilen ürünlerin ihracatta daha çok tercih edilmesi,
• Akredite edilmiş laboratuvarların diğer laboratuvarlara göre saygınlık ve ticari üstünlüğünün oluşması,
• Müşterilerin laboratuvara karşı güven ve bilgisinin artması,
• Akreditasyon kurumu tarafından hazırlanan rehber ışığında akredite laboratuvarının tanıtımının yapılması,
• Akredite edilmiş laboratuvarda kalite sistemini çalıştırdığı, yeterli ve geçerli teknik sonuçlar üretebildiği görülür,
• Taşeron laboratuvar seçiminde laboratuvarlar arasında karşılaştırma ve uluslararası yeterlilik deneyi katılım faaliyetlerinde işbirliği, bilgi ve tecrübe paylaşımı sağlar.
17025 Laboratuvar Akreditasyonunu Kimler Alabilir?
Deney ve kalibrasyon hizmeti veren tüm kuruluşlar 17025 Laboratuvar Akreditasyonu alma yetkisine sahiptir. Kuruluşların birinci taraf, ikinci taraf, üçüncü taraf durumdaki laboratuvar, inceleme ve ürün belgeleme hizmeti veren laboratuvarları kapsamaktadır. Diğer bir deyiş ile Birinci taraf laboratuvar (Üreticinin Laboratuvarları), ikinci taraf laboratuvar (müşteri laboratuvarları), üçüncü taraf laboratuvar (bağımsız laboratuvarları) akredite olabilmektedir. Standart personel sayısı, deney ve kalibrasyon faaliyetleri gibi parametrelere bakmaksızın tüm laboratuvarlara uygulanmaktadır.
2000 yılında Türk Standartları Enstitüsü tarafından yayınlanan ISO 17025 Laboratuvar Akreditasyonu, laboratuvarların birçok faktöre bağlı olarak yeterlilikleri sağlamasını gözetmektedir. Bu yeterlilikler pek çok farklı faktöre bağlıdır. Bu faktörlerden başlıcaları:
• Personel vasfı, eğitim durumu ve tecrübesi,
• Deney ve ölçüm ekipmanlarının teknolojik durumu ve kalibrasyonları,
• Numune alma metotlarının uygunluğu,
• Ölçüm standartlarının ulusal ve uluslararası olarak izlenebilirlik seviyesi,
• Kayıt ve rapor sunma sisteminin etkinliği,
• Deney ve ölçüm tesislerinin niteliği.
TURKAK tarafından gerçekleştirilen akreditasyon sonucunda kuruluşlar ulusal ve uluslararası kabul gören akredite laboratuvar statüsünde yer almaktadır. Uluslararası ölçekte birçok ülke laboratuvarların teknik yeterliliğini akreditasyon sistemleri yardımı ile tespit etmekte. 17025 Akreditasyonu Danışmanlığı ile laboratuvarlar saygınlık, geçerlilik, etkin hizmet yönetimi, standardizasyon, izlenebilirlik, düzen gibi pek çok artıyı elde etmektedir.